"Mogę mówić swobodnie" - to symboliczne zdanie w prologu filmu wypowiada pacjent, któremu seans hipnozy przywrócił dar mowy. Otwiera ono najbardziej osobisty film Andrieja Tarkowskiego, rosyjskiego mistrza kina artystycznego. To spowiedź z własnego życia. "Wszystkie epizody miały miejsce w historii mojej rodziny. Wszystkie, co do jednego" - powiedział reżyser.
Hiszpania, koniec lat 30. Kraj objęty jest wojną domową. 12-letni Carlos trafia do sierocińca Santa Lucía . Prowadzą go wspierający republikanów nauczyciele, Carmen i doktor Casares. Położony na bezludziu stary budynek skrywa wiele mrocznych tajemnic. Tuż po przybyciu, Carlosowi ukazuje się duch małego chłopca. Bohater podejrzewa, że to Santi, jeden z wychowanków sierocińca, który zniknął w niewyjaśnionych okolicznościach…
Film oparty na faktach. Hiszpania, rok 1939. Do Madrytu wkraczają wojska domowe generała Franco. Wraz końcem wojny domowej rozpoczynają się krwawe represje wobec politycznych przeciwników nowej władzy. Wielu republikanów opuszcza kraj z obawy przed aresztowaniem. Inni jednak pozostają w kraju i kontynuują walkę z reżimem Franco. Wśród tych, którzy pozostali, jest 13 tytułowych róż - mniej lub bardziej zaangażowanych w walkę polityczną kobiet i dziewcząt. Wkrótce zostają one oskarżone o wspieranie rewolucji i próbę zamachu na generała Franco. Po brutalnym przesłuchaniu bohaterki trafiają do więzienia Venta.
Hiszpania, lata trzydzieste XX wieku. Trwa wojna domowa. Robert Jordan przyłącza się do strony, która przyciąga większość idealistów epoki (takich jak Ernest Hemingway i jego przyjaciele). Jordan otrzymuje bardzo ryzykowną misję w górach. Do pomocy zostaje mu przydzielona młoda dziewczyna, Maria, która zdążyła już ucierpieć przez wojną. Teraz pozostaje obydwojgu spędzić noc w jaskini czuwając aby w odpowiednim momencie wysadzić most.
To historia chłopca o imieniu Fando, którego ojciec zostaje skazany na śmierć za przeciwstawienie się władzom podczas wojny domowej w Hiszpanii. Matka Fando jednak twierdzi, że ojciec chłopca nie został zabity, lecz popełnił samobójstwo. Dwunastoletni chłopiec nie mogąc wytrzymać presji matki, kościoła i szkoły ucieka do świata fantazji.