Akcja toczy się w 1242 roku. Fabuła rozpoczyna się w chwili przekroczenia wschodnich granic przez krzyżowców. Mieszkańcy Nowogrodu pod wodzą znanego z waleczności księcia Aleksandra Newskiego dzielnie stawiają opór. Dwaj główni bohaterowie to Gawryło Oleksycz i Waśka Busłaj, którzy nota bene są autentycznymi postaciami historycznymi. W filmie na tle wojny, toczy się opowieść o ich miłości do tej samej kobiety, która obiecała swoją rękę temu, kto okaże się lepszy w bitwie. Rusinów z zakonami rycerskimi przedstawiono z drobiazgową skrupulatnością, a kulminacją jest scena bitwy na zamarzniętym jeziorze Pejpus. W połączeniu z niesamowitą muzyką Prokofiewa, wszystko razem robi imponujące wrażenie. Film przez lata nie był emitowany z uwagi na antyniemieckie przesłanki, zdjęcia ukończono bowiem tuż przed podpisaniem paktu Ribbentrop – Mołotow.

Arcydzieło Lwa Tołstoja ożywa na ekranie w epickim filmie, będącym wspólnym dziełem kilku największych osobowości z czasów złotego okresu Hollywood. Audrey Hepburn jako Natasza, Henry Fonda jako Pierre i Mel Ferrer jako książę Andriej tworzą obsadę "Wojny i pokoju" - nominowanego do Oscara dramatu opowiadającego o starciu dwóch potęg, wielkich przygodach, chwytającej za gardło intrydze i tragicznej miłości na tle wyprawy Napoleona na Rosję.

26 września 1928 roku pisarz Karel Čapek i prezydent Tomáš Garrigue Masaryk, dwie bardzo ważne postacie I Republiki Czechosłowackiej, spotykają się w ogrodach zamku Topolčianky, aby porozmawiać o przyszłości ich wspólnego dzieła literackiego. Čapek oraz Masaryk konfrontują swoje poglądy i wzajemnie się obrażają. Zadają sobie też osobiste pytania i dywagują na temat społecznej funkcji twórczości i polityki.